Aποτελέσματα από το Πεδίο ‘Ερευνας
Μέσα στους ηλιόλουστους αμπελώνες της Ευρώπης, μια πρωτοβουλία βρίσκεται σε εξέλιξη με στόχο να κάνει τον αγροτουρισμό όχι μόνο γραφικό, αλλά και βαθιά συμπεριληπτικό. Το έργο DigAccessAgrotourism, που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Ενιαίας Αγοράς της ΕΕ, ενδυναμώνει τους φορείς του αγροτουρισμού στην Πολωνία, την Κύπρο, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα ώστε να αξιοποιήσουν τα ψηφιακά εργαλεία για την ενίσχυση της προσβασιμότητας, ιδιαίτερα για άτομα με αναπηρίες.
Πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή ψηφιακή μετάβαση. Είναι μια μεταμόρφωση στον τρόπο που ο τομέας αντιλαμβάνεται το μέλλον του, με τον υπαίθριο αγροτουρισμό να είναι όχι μόνο όμορφος, αλλά και φιλόξενος για όλους.
Τι Μάθαμε από την Έρευνα Πεδίου
Μέσα από μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση που περιλάμβανε 22 Οργανισμούς Υποστήριξης (ΟΥ) και 113 ΜΜΕ (Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις), η έρευνά μας αποκάλυψε κοινές αλλά και τοπικά διαφοροποιημένες προκλήσεις σε ό,τι αφορά την ψηφιακή ετοιμότητα και την προσβασιμότητα.
Τα ευρήματα ήταν αποκαλυπτικά:
- Η ευαισθητοποίηση γύρω από την προσβασιμότητα παραμένει επιφανειακή, περιοριζόμενη συχνά μόνο σε ζητήματα κινητικότητας και χωρίς επαρκή κατανόηση της ψηφιακής ή αισθητηριακής ένταξης.
- Η υψηλή εναλλαγή προσωπικού και οι περιορισμένοι προϋπολογισμοί για κατάρτιση παγιδεύουν πολλές αγροτουριστικές ΜΜΕ σε έναν φαύλο κύκλο όπου οι νεοεισερχόμενοι δεν λαμβάνουν την απαιτούμενη εκπαίδευση για την κατανόηση και εφαρμογή προτύπων προσβασιμότητας.
- Η χρηματοδότηση είναι περιορισμένη, με τις αναβαθμίσεις προσβασιμότητας να θεωρούνται πολυτέλεια και όχι επένδυση, ιδίως όταν οι επισκέπτες με αναπηρία αποφεύγουν τα καταλύματα λόγω έλλειψης διαφανούς πληροφόρησης.
- Οι ψηφιακές γνώσεις είναι περιορισμένες, αλλά η επιθυμία για μάθηση είναι έντονη. Τόσο οι ΜΜΕ όσο και οι ΟΥ ζήτησαν απλά, πρακτικά εργαστήρια που ανταποκρίνονται στις πραγματικές τους ανάγκες, και όχι θεωρητικά εγχειρίδια ή πολιτικές γενικού περιεχομένου.
- Η τοπική πραγματικότητα έχει σημασία: Από το αμφιθεατρικό ανάγλυφο των κυπριακών χωριών μέχρι τις τεχνολογικά ώριμες συνεταιριστικές δομές της Ιταλίας, οι ανάγκες κάθε χώρας καθορίζονται από τη γεωγραφία, τις πολιτικές και τις πολιτισμικές της συνθήκες.
Παρά τα παραπάνω εμπόδια, εντοπίσαμε μια έντονη επιθυμία για αλλαγή: Μια ετοιμότητα από τους φορείς της υπαίθρου να αγκαλιάσουν την προσβασιμότητα όχι ως υποχρέωση, αλλά ως ευκαιρία διαφοροποίησης, επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου και ενίσχυσης της κοινωνικής τους υπευθυνότητας.
Από τις Προκλήσεις στη Δράση: Τι Δημιουργούμε
Για να καλυφθούν τα κενά, το Πλαίσιο του DigAccessAgrotourism προτείνει μια διεπίπεδη προσέγγιση:
- Σε διακρατικό επίπεδο, προσφέρουμε βασικές συνεδρίες ανάπτυξης ικανοτήτων για Οργανισμούς Υποστήριξης και πιο προχωρημένες ΜΜΕ, εισάγοντας τεχνολογίες υποβοήθησης, εργαλεία ομότιμης μάθησης και συμμόρφωση με τα πρότυπα της ΕΕ.
- Σε εθνικό επίπεδο, συνδημιουργούμε Ατομικά Ψηφιακά Σχέδια Ανάπτυξης για τις ΜΜΕ, με εξατομικευμένη υποστήριξη βασισμένη στις πραγματικές τους ανάγκες, προϋπολογισμό, ανθρώπινο δυναμικό και περιφερειακή πραγματικότητα. Αυτά περιλαμβάνουν mentoring, κατάρτιση στη δημιουργία περιεχομένου με συμπερίληψη, εικονικές περιηγήσεις, AI chatbots, QR-κωδικοποιημένους οδηγούς και άλλα.
Προωθούμε επίσης την ανταλλαγή γνώσης με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, την πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και ακόμη και hackathons για την ταχεία δημιουργία καινοτόμων λύσεων προσβασιμότητας.
Το εργαλείο Innovation Outcomes Matrix, βασικό παραδοτέο του Πλαισίου, συνδέει τις πραγματικές ανάγκες με τα κατάλληλα εργαλεία, χαρτογραφώντας πώς κάθε εκπαίδευση, υπηρεσία ή ψηφιακό εργαλείο συμβάλλει σε συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα και βελτίωση της προσβασιμότητας.
Η Προσβασιμότητα Είναι Κάτι Παραπάνω από μια Ράμπα
Η ψηφιακή προσβασιμότητα δεν αφορά μόνο την τεχνολογία. Αφορά τη συμπερίληψη στον σχεδιασμό, τη συνέπεια στην επικοινωνία και την εμπιστοσύνη στην εμπειρία του επισκέπτη. Είτε πρόκειται για έναν ιστότοπο συμβατό με screen-reader είτε για ένα εκπαιδευτικό βίντεο που δημιουργήθηκε από άτομα με αναπηρία, ο στόχος δεν είναι να «τσεκαριστεί ένα κουτάκι», αλλά να ανοιχθεί μια πόρτα.
Όπως δείχνει η έρευνα μας, όταν οι Οργανισμοί Υποστήριξης και οι ΜΜΕ έχουν τα σωστά εργαλεία και εξατομικευμένη υποστήριξη, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την προσβασιμότητα ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Μια σαφής σελίδα προσβασιμότητας, ένα συναρπαστικό VR μονοπάτι για δύσβατες περιοχές ή ένα φιλικό προς την αναπηρία chatbot κρατήσεων εξυπηρετούν όχι μόνο τα άτομα με αναπηρίες, αλλά όλους τους ταξιδιώτες, ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους, τις οικογένειες και τους διεθνείς επισκέπτες.